Już po raz dziewiąty Wydawnictwo Naukowe PWN zorganizowało plebiscyt na:
Młodzieżowe Słowo Roku.
To wyjątkowe wydarzenie, które co roku przyciąga uwagę mediów i językoznawców, a przede wszystkim samych młodych ludzi. Celem plebiscytu jest wyłonienie najpopularniejszego i najbardziej charakterystycznego słowa używanego przez młodzież w danym roku. W 2024 roku bezkonkurencyjna okazała się sigma.
Słowo roku:
Sigma
Czym właściwie jest sigma? W slangu młodzieżowym to określenie osoby odnoszącej sukcesy, pewnej siebie, wybitnej i godnej podziwu. Sigma to „samotny wilk” przekonany o swojej nieprzeciętności, ale nie afiszujący się z tym. Ustala własne zasady, których bezwzględnie przestrzega. Słowo to zyskało popularność w internecie, zwłaszcza na platformach takich jak TikTok czy Twitch, i szybko przeniknęło do codziennego języka młodych ludzi. Często można je spotkać w połączeniach, np. „skibidi sigma” czy „sigma rizz”, które dodatkowo wzmacniają jego pozytywny wydźwięk. Znaczenie słowa sigma ewoluowało od pierwotnego, związanego z „samotnym wilkiem”, do szerszego określenia osoby odnoszącej sukcesy w dowolnej dziedzinie.
Geneza słowa sigma sięga subkultury „manosphere”, gdzie pierwotnie opisywało mężczyznę sukcesu, niezależnego i asertywnego. Z czasem jednak termin ten oderwał się od pierwotnego kontekstu i zyskał szersze znaczenie, trafiając do mainstreamowego slangu młodzieżowego.
Pozostałe słowa na podium:
Azbest i czemó
Drugie miejsce w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku 2024 zajęło słowo „azbest”. Oznacza ono coś starego, niemodnego, a jednocześnie trwałego i odpornego na zniszczenie. „Azbest” jest często używany w odniesieniu do starych technologii, ubrań czy muzyki. Jego popularność wynika z humorystycznego kontrastu między negatywnymi skojarzeniami z azbestem jako materiałem szkodliwym a pozytywnym znaczeniem w slangu młodzieżowym.
Trzecie miejsce na podium przypadło słowu „czemó”, które jest skróconą formą pytania „dlaczego?”. „Czemó” to przykład charakterystycznego dla języka młodzieży skracania i upraszczania wyrazów. Słowo to jest używane w sytuacjach, gdy młodzi ludzie chcą wyrazić zdziwienie, niedowierzanie lub zażenowanie.
Nagroda Jury
Kapituła Młodzieżowego Słowa Roku, w skład której wchodzą językoznawcy, kulturoznawcy i dziennikarze, przyznała swoją nagrodę słowu „czemó”. Jury doceniło jego oryginalność, kreatywność i potencjał językowy. W uzasadnieniu wyboru podkreślono, że „czemó” doskonale oddaje charakterystyczny dla młodzieży sposób komunikacji, oparty na skrótach i neologizmach.
Komentarze ekspertów
Wyniki plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2024 spotkały się z dużym zainteresowaniem ekspertów. Prof. Jan Miodek, wybitny językoznawca, w rozmowie z Polskim Radiem powiedział: „Słowo 'sigma’ to ciekawy przykład na to, jak język młodzieży ewoluuje i adaptuje się do zmieniającej się rzeczywistości. To słowo odzwierciedla ważne wartości dla młodych ludzi, takie jak indywidualizm, samodzielność i sukces.”.
Dr Anna Wróblewska, socjolożka z Uniwersytetu Warszawskiego, dodała: „Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku to ważne wydarzenie, które pozwala nam lepiej zrozumieć świat młodych ludzi i ich sposób postrzegania rzeczywistości. Słowa takie jak 'sigma’, 'azbest’ czy 'czemó’ to nie tylko przelotne mody językowe, ale także wyraz ważnych trendów społecznych i kulturowych.”.
Gala finałowa
Ogłoszenie wyników plebiscytu odbyło się podczas uroczystej gali finałowej w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele Wydawnictwa Naukowego PWN, członkowie Kapituły, językoznawcy, a przede wszystkim – młodzież. Podczas gali zaprezentowano również występy artystyczne i dyskusje na temat języka młodzieżowego.
Podsumowując
Młodzieżowe Słowo Roku 2024 to „sigma” – słowo, które idealnie oddaje ducha czasów i aspiracje młodego pokolenia. Plebiscyt organizowane przez PWN to ważna inicjatywa, która pozwala nam śledzić ewolucję języka polskiego i lepiej zrozumieć świat młodych ludzi. Warto więc bacznie obserwować, jakie nowe słowa pojawią się w slang u młodzieżowym w przyszłym roku.
Źródło: Słownik Języka Polskiego PWN, zdjęcie główne.
